F18

ΣΥΝΟΨΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΡΑΞΗΣ

Ημερομηνία Έναρξης/Λήξης Πράξης: 01.06.2021 / 31.05.2023

A) Περιγραφή των βασικών δράσεων

Το έργο αφορά στη δημιουργία δύο Ανοικτών Οικομουσείων στην περιοχή της Σητείας Λασιθίου (Κρήτη) και στην περιοχή της Μαραθάσας Λεμεσού (Κύπρο) με στόχο την ανάπτυξη των περιοχών, με την ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, στη βάση μιας ολιστικής αειφορικής προσέγγισης. Μέσω της πράξης, πρόκειται να αναπτυχθεί μοντέλο – πρότυπο δίκτυο μουσείων ανοικτού χώρου (Οικομουσείων), με στόχο την διασυνοριακή υιοθέτηση του.
Στη Σητεία, θα αναπτυχθεί ένα οικομουσείο με σημείο αναφοράς την ελιά και τον διαχρονικά αναπτυσσόμενο πολιτισμό γύρω από αυτή και τα προϊόντα της, και θα οργανωθεί ένα πρότυπο συμμετοχικό ελαιουργείο. Στο Τρόοδος, ολόκληρη η περιοχή της Μαραθάσας Λεμεσού, θα μετατραπεί σε ανοικτό οικομουσείο με αναφορά στο απόθεμα φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της (μονοπάτια, αρχαία & βυζαντινά μνημεία, λαϊκή τέχνη, παραδοσιακά επαγγέλματα), στη σύνδεσή της με τοπικές οικονομικές δραστηριότητες και στη δημιουργία χώρων πολιτιστικής εκπαίδευσης.
Σύντομη περιγραφή των δράσεων
Οι δράσεις που θα πραγματοποιηθούν αφορούν:

o στο συντονισμό και στη διαχείριση του έργου

o στη δημοσιότητα και πληροφόρηση της πράξης και στον πολλαπλασιασμό των αποτελεσμάτων της, μέσα από έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό, δημοσιεύσεις, ανακοινώσεις, συνέδρια και εκδηλώσεις
o στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των περιοχών και των γεωτόπων τους, μέσω της ταυτοποίησης και αξιολόγησης του φυσικού και πολιτισμικού αποθέματος και των τοπικών παραδοσιακών αγροδιατροφικών προϊόντων, με σκοπό την ανάδειξη τους
o στην εκπόνηση επιχειρηματικού σχεδίου, Μουσειολογικής Μελέτης, Μελέτης Χωρικής οργάνωσης των δύο Οικομουσείων καθώς και άλλων τεχνικών μελετών που αφορούν την κατασκευή των υποδομών όπως είναι η μελέτη κυκλοφοριακής σύνδεσης, ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, πυρασφάλειας, πρασίνου / εξωτερικών χώρων.
o στην κατασκευή των υποδομών των δύο Οικομουσείων, στην προμήθεια εξοπλισμού και οχημάτων και στην κάλυψη των λειτουργικών δαπανών για τους πρώτους μήνες λειτουργίας τους,
o στην ενεργοποίηση των τοπικών φορέων για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων στα Οικομουσεία και στο σχεδιασμό και υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τους δυνητικούς επισκέπτες
o στην διασυνοριακή υιοθέτηση της παρέμβασης μέσω ανάπτυξης πρότυπου μοντέλου οικομουσείων και σχεδίου βιωσιμότητας της ολιστικής αυτής προσέγγισης
o στην αξιολόγηση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων της Πράξης
Καινοτομίες που θα αναπτυχθούν/χρησιμοποιηθούν

Β) Αποτελέσματα πράξης

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα της πράξης αφορούν στην:
o Αύξηση τουριστικής επισκεψιμότητας μέσω της δημιουργίας ιδιότυπου προϊόντος και ανάδειξης της ιδιαιτερότητας των περιοχών
o Δημιουργία θέσεων εργασίας υποστήριξης των Οικομουσείων
o Ανάπτυξη της τοπικής επιχειρηματικότητας
o Ανακατασκευή και επανάχρηση ιστορικών κτιρίων
o Υλοποίηση εκπαιδευτικών βιωματικών δράσεων
o Διαμόρφωση οδηγού πρότυπου μοντέλου δικτύωσης Οικομουσείων
Δυνατότητες χρήσεις από άλλους δυνητικούς δικαιούχους.

Γ) Καινοτομίες

Η νεωτερικότητα της πράξης αφορά στην πρόταση ενιαίας διαχείρισης οικομουσείων, μέσω της διασύνδεσης χώρων επισκεψιμότητας που μέχρι σήμερα λειτουργούν αποσπασματικά και δεν επιφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Η διασυνοριακή προσέγγιση, συμβάλλει στη βελτίωση της ελκυστικότητας των δύο περιοχών, δίνοντας έμφαση στους εδαφικούς πόρους τους αναδεικνύοντας και συνδέοντας τα υλικά και άυλα χαρακτηριστικά αυτών, αλλά και στις κοινές αξίες τους. Επιπρόσθετα, η ανάπτυξη ενός ευρύτερου δικτύου Οικομουσείων, σε διακρατικό επίπεδο, πρόκειται να αποτελέσει χάρτα πολιτικής με σκοπό την ενίσχυση της διασυνοριακότητας, τη δημιουργία

ιδιότυπων και πολυμορφικών «φιλοπεριβαλλοντικών» τουριστικών προϊόντων και την ενίσχυση ειδικών μορφών τουρισμού.

Δ) Δυνατότητα χρήσης από άλλους Δικαιούχους

Τα προτεινόμενα Οικομουσεία αποτελούν δυναμικό τρόπο διαχείρισης των περιοχών με οφέλη σε επίπεδο μακρο-κλίμακας για Δήμους, Περιφέρειες και Κυβερνήσεις (οδηγός επεκτασιμότητας, υψηλός βαθμός αντιγραψιμότητας) και σε μικροκλίμακα (μαθητές, επισκέπτες, τουρίστες). Οι φορείς των δύο περιοχών έχουν λάβει αποφάσεις διαχείρισης και λειτουργίας των οικομουσείων μετά την ολοκλήρωση του έργου και στη λογική σύστασης ενιαίου φορέα διαχείρισης των Οικομουσείων ο οποίος θα στοχεύει στη διεύρυνση του, προσελκύοντας και άλλα Οικομουσεία. Οι ενέργειες που θα υλοποιηθούν σε επίπεδο Οικομουσείων είναι εύκολα αναπαράξιμες και εφαρμόσιμες σε άλλες περιοχές λόγω των ήπιων παρεμβάσεων και της αξιοποίησης των διαθέσιμων τοπικών πόρων. Η όλη μεθοδολογία οργάνωσης της διασυνοριακής δικτύωσης Οικομουσείων θα διατυπωθεί σε σχετικό Οδηγό. Η ένταξη άλλων Οικομουσείων στο διασυνοριακό δίκτυο δημιουργεί κρίσιμη μάζα περιοχών με ταυτότητα, αλλά και χώρων προσέλκυσης επισκεπτών ειδικών ενδιαφερόντων.
Το Οικομουσείο Σητείας συνάδει με τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό του Δήμου Σητείας και πρόκειται να λειτουργήσει υπό την αιγίδα του Δήμου Σητείας μέσω του Οργανισμού Ανάπτυξης Σητείας βάσει ψηφισμένου στρατηγικού πλαισίου. Μέσα από το οικομουσείο αυτό, θα αναδειχθεί ο πολιτισμός που αναπτύσσεται διαχρονικά γύρω από την Ελιά, με οφέλη για τον αγροδιατροφικό τομέα, και θα ενισχυθεί το brand «Σητεία: Η πόλη του Ελαιολάδου» που έχει δημιουργηθεί, με στόχο την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ενίσχυση της οικονομίας.
Το Οικομουσείο Μαραθάσας συνάδει με τις παρεμβάσεις της εγκεκριμένης Εθνικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους σε θέματα τουρισμού- πολιτισμού και θα λειτουργεί υπό την ευθύνη του Ιδρύματος Πολιτισμού Τροόδους, του οποίου η σύσταση προωθείται στο πλαίσιο εφαρμογής της ΕΣΑΟΚ. Η περιοχή της Μαραθάσας, πέρα από το ότι διαθέτει η ίδια ιδιαίτερα στοιχεία τουριστικού ενδιαφέροντος, βρίσκεται σε εγγύτητα με άλλες ελκυστικές τουριστικές θέσεις στο Τρόοδος (Χιονοδρομικό Κέντρο, Εθνικό Δασικό Πάρκο, Πλάτρες). Η ανάπτυξη Οικομουσείου σε αυτήν, δύναται να συμβάλλει στη διαμόρφωση του νέου ιδιότυπου τουριστικού προϊόντος του Τροόδους μέσω ανάπτυξης εμπειριών και δραστηριοτήτων και της ανάδειξης των φυσικών & πολιτιστικών πόρων της.
Τέλος, σημειώνεται ότι, το έργο κεφαλοποιεί τεχνογνωσία & πολυετή εμπειρία των εταίρων στην προστασία & ανάδειξη φυσικής -πολιτικής κληρονομιάς όπως:
o 1994-Leader, Αποκατάσταση Παλαιού Παραδοσιακού Ελαιοτριβείου & Σχολείου στην κοινότητα Μαρωνιάς για τη στέγαση Αγροτικού & Λαογραφικού Μουσείου.
o 2001-Διμερής συνεργασία Ανατολικής Πάφου-Σητείας για την αειφόρο ανάπτυξη του ο ικολογικού τουρισμού. (Χρημ. ΥΠΕΧΩΔΕ).
o 2007–2013 Interreg GR-CY, ΓΕΩΤΟΥΡΙΣΜΟΣ & ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Όρη Ιτάνου –
Όρος Τρόοδος ΓΕΩ.ΤΟΠΙ.Α.
o 2015-Ένταξη των Γεωπάρκων Σητείας & Τροόδους στο Δίκτυο των Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO & το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων.
o 2017-Ανακήρυξη της Σητείας ως Πόλης του Ελαιολάδου, Απόφαση Δ.Σ .295.
o 2019-Εθνική Στρατηγική για την Ανάπτυξη Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους, έγκριση από το Υπ. Συμβούλιο Κύπρου.
o Interreg GR – CY 2014–2020: ΓΕΩΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ ΓΕΩΠΑΡΚΑ (GEO-IN).
o Interreg GR – CY 2014–2020: GEOSTARS- Αστροπαρατήρηση & Φυσικό Περιβάλλον- Εναλλακτικό Προϊόν Ανάπτυξης & Προβολής των Γεωπάρκων της Αν.Μεσογείου.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ

Κείμενο…

ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ

Κείμενο…