| Περιγραφή: |
Η δημιουργία δύο Ανοικτών Οικομουσείων στην περιοχή της Σητείας Λασιθίου (Κρήτη) και στην περιοχή της Μαραθάσας Λεμεσού (Κύπρο) στοχεύει στην ανάπτυξή τους με την ενεργή συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη βάση μιας ολιστικής αειφορικής προσέγγισης. Η Πράξη, θα αποτελέσει ένα μοντέλο μουσείων ανοικτού χώρου (Οικομουσείων). Η κοινή πρόκληση αφορά στη διαμόρφωση δύο Οικομουσείων (ένα ανά περιοχή) βασιζόμενα σε ένα κοινό πλαίσιο οργάνωσης και στην ενίσχυση των δεσμών τους με τον τόπο καθώς & στην ανάπτυξη ενός πρότυπου δικτύου Ανοικτών Οικομουσείων, με στόχο την διασυνοριακή υιοθέτησή του. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, τέτοιο πρότυπο μοντέλο δεν υφίσταται, παρότι έχουν δημιουργηθεί ποικίλα ανεξάρτητα Οικομουσεία. Η προτεινόμενη διασυνοριακή δικτύωση διασφαλίζεται από την πρότερη συνεργασία των 2 περιοχών σε παρεμφερή έργα, τα οποία εμφανίζουν ανάγκη συνέχειας (πχ Γεωπάρκο Τροόδους -Γεωπάρκο Σητείας). Στη Σητεία, θα αναπτυχθεί ένα οικομουσείο αναφοράς την ελιά και την αξιοποίησή
της, και θα οργανωθεί ένα πρότυπο συμμετοχικό ελαιουργείο. Στο Τρόοδος, στην περιοχή της Μαραθάσας Λεμεσού, θα μετατραπεί σε ανοικτό οικομουσείο με αναφορά στο απόθεμα φυσικής (μονοπάτια) και πολιτιστικής κληρονομιάς της (αρχαία & βυζαντινά μνημεία, λαϊκή τέχνη, παραδοσιακά επαγγέλματα), τη σύνδεσή της με τοπικές οικονομικές δραστηριότητες και τη δημιουργία χώρων πολιτιστικής εκπαίδευσης. Η Σητεία και η Μαραθάσα Λεμεσού, περιοχές πλούσιες σε πολιτιστική κληρονομιά, γεωφυσικό περιβάλλον- τοπία, αλλά και με διαφορετικής μορφής εγκατάλειψη, στοχεύουν στην ενίσχυση της ελκυστικότητάς τους με όρους αειφορίας. Η διεπιστημονική προσέγγιση βελτίωσης της ελκυστικότητάς τους δίνει έμφαση στην ανάδειξη των εδαφικών πόρων τους, των αξιών τους, την ενεργοποίηση και εντάξη της τοπικής κοινωνίας της στην υλοποίηση της παρέμβασης, στοχεύοντας στη βιωσιμότητά της (Οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική ισορροπία, περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών με σεβασμό πάντα στη φέρουσα ικανότητα).
Η ανάκαμψη των περιοχών θα βασιστεί σε δυναμικό τρόπο διαχείρισης του τοπίου και ανάδειξη του πολιτισμού τους.
Κύριες εκροές της Πράξης είναι η αποκατάσταση των στοιχείων των πόρων των δύο περιοχών και η αρμονική αισθητικά και περιβαλλοντικά ενσωμάτωσή τους στο φυσικό τοπίο. Μέσω δράσεων θα δημιουργηθούν αειφόροι πόλοι τουριστικής ελκυστικότητας συμβάλλοντας στη διαμόρφωση του ιδιότυπου τουριστικού προϊόντος των περιοχών αξιοποιώντας το αξιόλογο ιστορικά και αρχιτεκτονικά κτιριακό απόθεμα, τους φυσικούς πόρους. Μέσω εξειδικευμένου χωροταξικού σχεδιασμού θα διαμορφωθεί λειτουργικό πλαίσιο οργάνωσης του Οικομουσείου, αρμονικά ενταγμένο στο ευρύτερο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον.
Τα 2 Οικομουσεία θα αποτελέσουν χώρους βιωματικής εκπαίδευσης, μέσω των δράσεων πολιτιστικής εκπαίδευσης (λειτουργία Κέντρου Πολιτιστικής Εκπαίδευσης).
Τέλος, η δημιουργία πολιτιστικού περιβάλλοντος διεπαφής επισκεπτών θα διασφαλίσει την πολιτισμική συνέχεια και θα ενισχύσει την οικονομία των δύο περιοχών. |
| Αναμενόμενα αποτελέσματα: |
Θα δημιουργηθούν 2 ανοικτά Οικομουσεία, το πρώτο στο Τρόοδος, με σημείο αναφοράς τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά & το δεύτερο στη Σητεία, με σημείο αναφοράς το Ελαιόλαδο. Συγκεκριμένα: Α. Θα αυξηθεί η τουριστική επισκεψιμότητα, με τη δημιουργία ιδιότυπου «φιλοπεριβαλλοντικού προϊόντος», αναδεικνύοντας τη ιδιαιτερότητα των 2 περιοχών. Β. θα δημιουργηθούν τουλάχιστον 2 θέσεις εργασίας υποστήριξης της λειτουργίας των Οικομουσείων, Γ. θα αναπτυχθεί η τοπική επιχειρηματικότητα, Δ. θα ανακατασκευαστούν ιστορικά και δημόσια κτίρια τα οποία θα υποδεχθούν κέντρα επίδειξης, τεκμηρίωσης, παραγωγής αλλά και εκπαίδευσης, Ε. θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικές βιωματικές δράσεις. ΣΤ. θα διαμορφωθούν οδηγίες πρότυπου μοντέλου δικτύωσης των Οικομουσείων, Ζ. θα εκπονηθούν τεχνικές & κυκλοφοριακές μελέτες οι οποίες θα οδηγήσουν στην ολοκλήρωση του έργου. Όλα αυτά, συνάδουν με τους δείκτες αποτελέσματος του ΑΠ3 (αύξηση αριθμού επισκέψεων σε τοποθεσίες πολιτιστικής & φυσικής κληρονομιάς & πόλους έλξης επισκεπτών/ έτος). Η Μαραθάσα Λεμεσού διαθέτει η ίδια ιδιαίτερα στοιχεία τουριστικού ενδιαφέροντος αλλά βρίσκεται σε εγγύτητα με άλλες ελκυστικές τουριστικές θέσεις στο Τρόοδος (Χιονοδρομικό Κέντρο, Εθνικό Δασικό Πάρκο, Πλάτρες). Η ανάπτυξη Οικομουσείου σε αυτήν, δύναται να συμβάλλει στη διαμόρφωση του νέου ιδιότυπου τουριστικού προϊόντος του Τροόδους μέσω ανάπτυξης εμπειριών και δραστηριοτήτων και της ανάδειξης των φυσικών & πολιτιστικών πόρων της (βασικός στόχος της Εθνικής Στρατηγικής Τροόδους μέχρι το 2030). Για τη Σητεία, θα αναδειχθεί ο πολιτισμός που αναπτύσσεται διαχρονικά γύρω από την Ελιά, με οφέλη για τον αγροδιατροφικό τομέα, και θα ενισχυθεί το brand «Σητεία: Η πόλη του Ελαιολάδου» που έχει δημιουργηθεί, με στόχο την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ενίσχυση της οικονομίας και της ενδυνάμωσης του ήπιου Τουρισμού. |
| Αναμενόμενες εκροές: |
Η δημιουργία και οργάνωση των Οικομουσείων (κύρια εκροή της Πράξης) θα συμβάλλει στην τουριστική ανάπτυξη με όρους αειφορίας των 2 περιοχών (δείκτης εκροής του ΑΠ3). Στόχος είναι η αύξηση της επισκεψιμότητας των περιοχών κατ΄ έτος.Το Οικομουσείο Μαραθάσας Λεμεσού θα οργανώσει την επισκεψιμότητα της περιοχής ενισχύοντας την επισκεψιμότητα της ευρύτερης περιοχής του Τροόδους. Το Οικομουσείο Ελαιολάδου (Σητεία), μέσα από τη δημιουργία του πρότυπου επισκέψιμου Ελαιουργείου, θα τονώσει την επισκεψιμότητα της περιοχής αλλά και τον αγροδιατροφικό τομέα της. Βασικές εκροές: Επισκευή και συντήρηση 7 κτιρίων τα οποία θα φιλοξενήσουν δράσεις των 2 Οικομουσείων. Για την λειτουργία των κτιρίων απαιτούνται τεχνικές μελέτες για τα σχετικά έργα καθώς και εξειδικευμένες μουσειολογικές μελέτες. Προμήθεια εξοπλισμού των οικομουσείων. Πέραν του εξοπλισμού λειτουργίας των οικομουσείων θα υπάρξει προμήθεια 2 ηλεκτρικών λεωφορείων μεταφοράς επισκεπτών στη Μαραθάσα τα οποία θα λειτουργούν σύμφωνα με σχετική
μελέτη κυκλοφοριακής διαχείρισης.Λειτουργία των Οικομουσείων: καταγραφή φυσικής & πολιτιστικής κληρονομιάς, εκπόνηση business plan ανάπτυξης Οικομουσείων, χωροταξικών μελετών, μουσειολογικής μελέτης «εκτατικού χαρακτήρα», οι οποίες θα διαμορφώνουν τις δραστηριότητες και την επισκεψιμότητα των Οικομουσείων εντός των κτιρίων τους καθώς και στο φυσικό περιβάλλον. Επίσης θα διαμορφωθούν εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα ενώ τέλος θα προσληφθεί εξειδικευμένο προσωπικό για την εφαρμογή των επιδεικτικών δράσεων που σχεδιάστηκαν στο πλαίσιο της Πράξης, παραγωγή οπτικοακουστικού και διαδραστικού υλικού εκπαίδευσης και προβολής (ιστοσελίδα, βίντεο, διαδραστικές ψηφιακές εφαρμογές), Πρότυπος οδηγός για την οργάνωση και λειτουργία διασυνοριακού δικτύου Οικομουσείων (δράσεις ενίσχυσης της βιωσιμότητας, της παρακολούθησης και της αξιολόγησης), Ενεργοποίηση και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των φορέων της στο σχεδιασμό, οργάνωση και λειτουργία των δύο οικομουσείων. |
